Hoe het begon met de T21

 

Het project omvat het restaureren en weer in vliegwaardige staat brengen van de Slingsby T-46 (PH 110), die op 5 juni 1995 gekraakt werd in de Kennemer duinen. In dat jaar maakte de PH-110 een ongelukkige start met als gevolg een kraak, waarbij de kist zwaar 
werd beschadigd. (zie bijgaande foto's)

Het vliegtuig werd opgeborgen in een aanhanger en een paar jaar later ontdekt door een groepje zweefvliegers die op zoek waren naar een aanhanger voor hun eigen kist. De PH-110 die er in stond opgeslagen moest het veld ruimen en onze groep kreeg de vraag of wij iets met het wrak wilden doen? Dat was in 2000.
Na ampel beraad werd besloten om het aanbod te aanvaarden en er werd een plan gemaakt om de kist te gaan restaureren. 

In de daaropvolgende jaren werden de mogelijkheden 
bekeken er het volgende tijdsplan opgesteld:
    * twee jaar voor het herstellen van de romp
    * half jaar herstel stabilo, hoogteroer en richtingroer
    * twee jaar om de linkervleugel te herstellen
    * half jaar herstel rechter vleugel
We zijn in oktober 2003 gestart met de restauratie met het maken van tekeningen (want die waren er niet omdat het een prototype betrof) 
en het bouwen van spanten.


De Restauratie

 

Oktober 2003 

Er is een aanvang gemaakt met de restauratie.

Alle beschadigde spanten zijn op tekening gezet.

De kist is ondersteboven op bokken geplaatst.

Op de foto hiernaast is Jan doende de bokken waterpas te

zetten.

In januari 2004 zijn we begonnen met het opnieuw bouwen van spanten.

 

 

De te gebruiken materialen

Voor het bouwen van gordingen en latten gebruiken we Spruce. Deze houtsoort is ook bij het originele ontwerp gebruikt. Als huidplaat voor het formeren van spanten en ribben gebruiken we gekeurd berken triplex van verschillende dikten. De hoofdspant wordt afgewerkt met triplex dikte 2,30 mm, de huidplaat 1,50 mm en de overige spanten 1, 50 en 2,00 mm. Voor de bodemplaat wordt gebruikt een dikte van 3,00 mm. De lijm waar het houtwerk mee wordt vastgezet is Aerodux, een, in Nederland, veelgebruikte lijmsoort voor de reparatie van houten zweefvliegtuigen.

 

Iedere woensdag avond is de bouwploeg druk doende om de kapotte spanten, ribben, gordingen etc. te bouwen. 

De bestaande originele beschadigde onderdelen worden 

zorgvuldig nagemeten. Daarna worden de houten latten op maat gezaagd en op maat geschuurd. Op het einde van de bouwavond worden de onderdelen die gedurende die avond zijn gemaakt, gepast en wordt het spant of ander onderdeel gelijmd met Aerodux en fefixeerd met lijmtangen. 

 

In februari 2004, zijn de spanten nrs 1, 2, 3 en het hoofdspant klaar om in de romp te worden ingebouwd. 

De gordingen voor de rompneus zijn gebogen en gelijmd en ook klaar voor inbouw.

 

April 2004

De nieuw gebouwde spanten en de gerestaureerde spanten zijn in de romp ingebouwd. De neusgordingen zijn klaar en zijn op hun juiste plaats gefixeerd en vastgezet. De neus begint vorm te krijgen !!! 

 

Mei 2004

De neusgordingen zijn pas gemaakt en op de juist plaats gelijmd. De werkzaamheden zijn zover gevorderd dat de vleugelbeslagen en de stuurstangen kunnen worden ingbouwd. Daarna zal de neussectie worden afgewerkt met triplex huidplaat. 

 

Juli 2004

In de maand juni zijn een aantal onderdelen ingebouwd: de kiellijst, de middenconsole en de neusklos zijn op de juiste plaatsen gemonteerd. Op de foto's is te zien dat de 

neussectie al aardig vorm begint te krijgen. 

Verder wordt er nijver gewerkt aan het schilderen van de metalen beslagen. Deze onderdelen worden geschilderd met glansverf in de kleur RAL 7044. 

 

September 2004

Martijn en Jan F. hebben in Engeland een tip voor de gesneuvelde linkervleugel op de kop getikt. De volgende 

klus voor de komende winter.

 

Oktober2004

Het werk gaat voorspoedig. De huidplaten van de neussectie zijn gelijmd en de kist is gekeerd. Het begint er weer op te lijken !

De volgende klus is herstellen van de bovenzijde en het repareren en pas maken van de kap.

 

December 2004 

De neussectie is bijna klaar en het herstellen van de vleugel-aansluitingen gaat voorspoedig. 



 


Januari 2005

Eind januari zijn we zover dat de bovenzijde van de romp met een plaat van 1,5 mm triplex is afgedicht: het pannebier kan worden geschonken!

Stuurbedienings stangen en kabels worden eerst ingebouwd en de laatste open delen kunnen worden dichtgemaakt. In de staart is een gat wat nog gerepareerd moet worden. Bij nadere inspectie blijkt dat een van de 

ribben gebroken is en er een breuk zit in de voorste gording. Werk aan de winkel....... 

 

Maart 2005

De bovenzijde van de romp is nu helemaal dicht gemaakt met triplexplaat. De neus is klaar. Op de eerste lentedag is de laatste plaat vastgezet. 

Een lastige klus was het monteren van de stuurorganen: 

de stuurknuppels, voetenstuurbediening , de trim en het 

ontkoppel- mechanisme. Het nam allemaal een hoop tijd in beslag. De reparatie aan het verticale staartvlak vordert ook gestaag, evenals de reparatie van de cockpitkap.

 

Juni 2005

De afgelopen maanden is er veel werk verzet. 

Alle stuurorganen zijn gemonteerd, de staart is gerepareerd (kost veel tijd) en de kap is bijna klaar: hij past perfect. In de loop van de maand is de romp weer omgedraaid om de laatste, de onderste huidplaten te kunnen monteren. Dat is het laatste karwei aan de romp, daarna gaat de Groep met vakantie 

(varen, rijden, vliegen, VGC meeting in Berlijn......)

 

September 2005

Half september hebben we de draad weer opgepakt.

Het volgende grote project is het herstellen van de 

linkervleugel. Deze is zwaar beschadigd bij de crash: bij de 

vleugelwortel zijn een aantal breuken en de vleugeltip is 

drie meter ingekort. We gaan dit herstellen door de tip van een andere Sedbergvleugel te gebruiken. 

Kortom: dit is nog een hele klus.....

 

November 2005

We zijn begonnen met de reparatie van de linker vleugel. Op dit moment zijn de ribben nrs. één en twee hersteld 

en is de gebroken driftligger aangeheeld . De driftligger is opgebouwd uit 12 lagen triplex van 1,3 mm en aan 

elkaar gelijmd met Aerodux. Het laatse stuk t.p.v. de vleugelwortel heeft een hoek van rond de 30 graden.

Jan Forster heeft het rolroer van de Sedberg vleugeltip 

aangepast: hij heeft een nieuw balans-trimvlak  ingebouwd. 

 

December 2005

De driftligger is op z'n plaats gelijmd en we zijn bezig de 

laatste ribben t.p.v. de vleugelwortel te herstellen. Daarna 

kan de huidplaat worden aangebracht. Dit is het laatste werk in 2005. 

 

Januari 2006

De ribben zijn gerepareerd. Op dit moment wordt de huidplaat afgeschuind om te worden gelijmd. Dat deel is dan klaar. De diverse verflagen: blauw, rood en geel én de oude linnenbekleding, zijn met behulp van een verfafbijtmiddel verwijderd.

 

Maart 2006

De vleugelwortel is nu zo goed als klaar. Eén zijde van de

vleugelwortel is nu bekleed met triplex.

De voorbereidende werkzaamheden voor het aanhelen van de tip zijn begonnen.

 

April 2006

Het project "vleugelwortel" is afgerond. We zijn begonnen met het aanhelen van de tip aan de linkervleugel. We hebben een opstelling van de vleugel gemaakt zodat deze zo star mogelijk staat. Jan Forster is in april een weekend in Loosdrecht geweest en heeft geholpen met het maken van een begin. De vleugelligger moet onder een bepaalde hoek worden afgeschuind om een goede verbinding te krijgen met de ligger van de tip.

 

Juni 2006

De voorjaarsvakantie en de VHZ rally maken dat het werk aan de vleugel enige vertraging heeft opgelopen. De afschuining van de ligger is zo goed als afgerond en kan worden gelijmd. We hebben het rolroer op z'n plaats gemonteerd en het past precies. Het beweegt zoals het hoort.

 

September 2006

We zijn bij de VGC meeting in Angouleme geweest en gaan verder met de resaturatie. De vleugeltip is gelijmd aan de vleugel. We zijn nu bezig met het herstellen van de ribben en het aanhelen van de achterlijsten.

 

December 2006

De ribben van de vleugel zijn gerepareerd. Nu worden de huidplaten aangebracht. Met natte doeken wordt

het triplex vochtig gemaakt zodat het om de vleugelneus kan worden gebogen. In januari 2007 gaan we weer verder.

 

 

 

 

 


Januari 2007

We  zijn niet gelijk doorgegaan met het afbouwen van de T21c- vleugel, maarwe hebben eerst onderhoud gepleegd aan de kisten waar we in het voorjaar mee gaan vliegen.

De T31 "Topless" is goed nagekeken en de stijlen zijn opnieuw geschilderd en van de Ka6 Cr, de PH-856 is het richtingroer opnieuw met linnen ingedoekt en geschilderd.

 

Mei 2007

Het project is een beetje vertraagd door allerlei oorzaken. We zijn nu ongeveer vier jaar bezig en de laatste huidplaten van de linkervleugel moeten aangebracht worden. Daarna moeten we ook nog wat kleinere reparaties uitvoeren. Op de foto's is te zien dat de tip bijna dicht zit. 

 

Juni 2007

De linker vleugel is dicht. Alle huidplaten zitten erop. Wat nog rest zijn her en der een paar kleinere reparaties, die we in de komende tijd gaan utvoeren. Aan de rechtervleugel moet nog worden gewerkt aan een deel van de hoofdligger. Als dat werk achter de rug is gaan we de kist proefmonteren.

 

Oktober 2007

De linker vleugel is helemaal klaar. We hebben hem naar de werkplaats van Gerard gebracht waar hij wacht op

verdere behandeling. De rechtervleugel is ook gerepareerd en zal voorlopig in de werkruimte van Martijn  worden opgeslagen. Het eerstvolgende wat nu moet gaan gebeuren is het monteren van de kist om te controleren

of alles past en als het nodig is, passend maken. Daarna zal hij worden ingedoekt en verder afgewerkt.

Het wachten is op een geschikte (grote) ruimte waar e.e.a. zal kunnen uitgevoerd. In de winterperiode zal er echter weinig van terecht komen omdat we eerst onze andere kisten onderhanden gaan nemen ( o.a. de T31b

Tandem Tutor en de Ka6 ) en we zijn druk bezig met de bouw van een nieuwe werkplaats voor de Gooise Zweefvliegclub wat ook veel tijd en energie vraagt.

Overigens is het nog steeds onze intentie om de kist eind 2008 in de lucht te krijgen.....

  

Mei 2008

We gaan verder, er is ruimte vrijgekomen bij de Gooise om de kist te monteren. Met een K13 aanhanger worden de vleugels naar vliegveld Hilversum gebracht en in de (nieuwe) werkplaats van de GOZC gezet.

 

Juli 2008

Door diverse oorzaken gaat het werk niet meer zo vlot. Maar we gaan door.... We hebben de kist gemonteerd in de werkplaats van de Gooise om te zien of de beslagen goed passen: en dat doen ze. We gaan nu de laatste reparaties verrichten en de romp en vleugels klaar maken voor het indoeken.

 

September 2008

We gaan gestaag door met de werkzaamheden. Diverse kleine onderdelen zoals rollen voor de roeren en beslagen worden gemonteerd. De laatste restjes verf worden

verwijderd van de staart en het hoogteroer. We zijn nu zover dat het Ceconite voor het bekleden van de kist, zal worden besteld. Getracht zal worden om het indoeken vóór de winter klaar te hebben. We zijn ook bezig om een kleurenschema te ontwerpen en een naam voor de kist te bedenken.

 

Oktober 2008

We zijn nu zover gekomen dat we de vleugels gaan monteren om te zien of de beslagen, de stijlen en de kap goed passen. Met vereende krachten wordt de kist in de

werkplaats van de Gooise in elkaar gezet. Alles past perfect.

 

December 2008

In de maand november hebben we het plexiglas in de cockpitkap geplaatst. Een nauwkeurig werkje, maar het zit er netjes in. Alleen de openslaande raampjes moet nog

worden gemonteerd. De linkervleugel is nu ingedoekt. We gebruiken hiervoor Ceconite type C-102-3, het doek wordt gelijmd met een nieuwe lijmsoort Kautschuk Kleber. Dit is

een Duits product speciaal ontwikkeld voor het lijmen van o.a. Ceconite doek. Het heeft als voordeel dat het reukvrij is, niet schadelijk bij het inademen, het kleeft snel en goed

en het is makkelijk van je handen af te wassen met gewoon water.

Eerst hebben we op de onderzijde het Ceconite aangebracht. Daarna is het doek vastgenaaid aan de ribben (zie de foto) Op woensdag 3 december hebben we de bovenzijde van de vleugel ingedoekt. Tussendoor wordt ook het rolroer onderhanden genomen.

 

 

Maart 2009

Alle roeren zijn nu met dope behandeld en klaar voor de afwerking. We zijn begin maart begonnen met het indoeken van de rechter vleugel. De onderkant is weer vastgenaaid aan de ribben en daarna is de bovenzijde van de vleugel bekleed met Ceconite. Dan zijn er twee lagen groene dope aangebracht (in de verhouding 75% groene dope, 25% kleeflak en dat geheel verdund met 25%

thinner X ( van Sikkens)

Daarna zijn de randen afgewerkt met kartelband en worden er nog een aantal lagen dope aangebracht. Deze week is ook de rechter vleugel zover dat hij kan worden afgewerkt. Volgende week gaan we beginnen met het laatste grote onderdeel: het indoeken van de romp.

 

April 2009

De romp staat in de werkplaats van de Gooise. De stuurkabels, de roerstangen etc. zijn we

aan het monteren. De kap wordt gepast en vastgezet aan de romp. In het weekend van 12 april hebben we de vleugels gemonteerd aan de romp om te zien of alles goed past.

 

Juni 2009

Het werk gaat gestaag door. In mei hebben we niet zo erg veel kunnen doen omdat we bij de VHZ rally op Terlet wilden zijn en omdat de Gooise de nieuwe hangaar officieel opende op 9 mei, gelijk met de (zeer geslaagde) Nederlandse Vrouwenvliegdag, die dit jaar op Hilversum plaats vond. De romp is ingedoekt en gedoped. Alles is nu gereed om de volgende behandeling te krijgen: het

schilderen. De grondverflaag gaan we aanbrengen met kortharige, tegen synthetische verf bestendige, verfrolletjes (Anza viltrolletjes) Deze werken perfect en geven weinig sinaasappelhuideffect. De grondverf die wij gebruiken is Sikkens Onol Express. De verf wordt een

heel klein beetje verdund met terpentine om het goed rolbaar te krijgen.

 

Augustus 2009

In de maand augustus hebben we de rolroeren, het stabilo, het hoogteroer en de romp in de afschilderverf gezet. We gebruiken hiervoor Sikkens Rubbol SB, een hoogglanzende aflak die weinig verkleuring vertoont, ook na jaren. Ervaring met de duurzaamheid van deze verf hebben we opgedaan met de T31 "TopLess", die er na 15 jaar nog puik uitziet. De lichte tint is in de kleur

GO 0585, het blauw is RAL 5010 en het rood is C4 6530. Het resultaat mag er zijn: zie de foto's....

 

September 2009

Als laatste grote schildersklus hebben we de vleugels en wat kleinere onderdelen in de glansverf gezet. 

We hebben de registratie PH-110 op de romp en de vleugel gezet. De naam van de T46 hebben we op de romp gezet: "Top D'rop" , een naam met een verwijzing naar de andere kist van onze vloot de "Top Less"

Op 17 september, tijdens de VHZ najaarsrally op EHHV, hebben we de kist gemonteerd, gewogen en buiten tentoongesteld. De eerste Roll-out....Een T46 Sedbergh is er naast gezet om de overeenkomsten én de verschillen goed te kunnen zien.

 

Oktober 2009

We zijn nu bezig met de laatste kleine dingen zoals het monteren en aansluiten van de pitot, de flessen voor de variometers, het instrumenten paneel, de riemen etc.

Wat ook nog gedaan moet worden is het nakijken van alle borgingen, het aanbrengen van het loodgewicht in de neus en het wegen van de kist. En daarna invliegen. Of dat dit jaar nog kan is op dit moment nog een open vraag.

 

November 2009

De kist hebben we op zaterdag 7 november gemonteerd in de hangaar van de Gooise. Hij is daarna op de weegschaal gezet om het leeggewicht en het zwaartepunt te kunnen bepalen. Gewicht 337 kg. We hebben de aanvraag voor het hernieuwde BVL ingestuurd. Afwachten dus maar..

 

December 2009

De eerste vlucht was op zaterdag 12 december. Het invliegen gebeurde door Martijn en Peter. Daarna is

de kist gedemonteerd en in de hangaar gezet. In het voorjaar zal de officiele doop plaats vinden.